Cześć Powstańcom!

Cześć Powstańcom!

(...) Dnia 5.1.1919 Czarnków przeszedł bez walki w ręce polskie. Przez miasto kroczył pochód a przy starszych młodzież szkolna z ludowej szkoły i z gimnazjum, która pozwalała sobie na wykrzyki pod adresem Niemców(...). Na czele pochodu niósł brat mój Andrzej chorągiew o barwach polskich z białym orłem i "powstań Polsko, skrusz kajdany, dziś Twój triumf, albo zgon" zaśpiewaliśmy na całe gardło(...). Pochód zakończył się uroczystym "Te Deum" w kościele i wiecem w sali Łaszewskich, gdzie śpiewaliśmy "Nie rzucim Ziemi" i "Bogu Rodzica". (...) Dnia 8.1. a więc zaledwie kilka godzin po złożeniu przyrzeczenia, Niemcy od strony Noteci silnie i dobrze uzbrojeni, napadli na Czarnków docierając aż do środka miasta. (...) Byliśmy prawie już w chwili poddania się. Nadeszła jednak pomoc z okolicznych wsi i nasi zdobywają ratusz, ale Niemcy bronią się jeszcze ręcznymi granatami. (...)

Na ratuszu powiewa znów polski sztandar. Cofając się Niemcy zabrali do niewoli cywilną ludność, mieszkającą nad rzeką. Czarnków był znowu w rękach polskich ale tym razem krwawo okupiony, padło wówczas 11 powstańców. (...)

W taki oto sposób te jakże ciężkie wydarzenia Powstania Wielkopolskiego opisywał Antoni Henke w swoich wspomnieniach, późniejszy ordynator szpitala w Grodzisku Wlkp.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Jest to data, którą powinien znać każdy Wielkopolanin. Dziś trudno wyobrazić nam sobie co czuli mieszkańcy miast i miasteczek o wydarzeniach do jakich doszło w Poznaniu tego grudniowego popołudnia. Lotem błyskawicy informacje te się rozchodziły i porywały coraz większą rzeszę ludzi pragnących wolności. Do Czarnkowa także dotarła ta wiadomość. Bez chwili namysłu złapano tę nadzieję i już 5 stycznia 1919 r. Czarnków był wolny. Wolny od kajdan ponad stuletniej niewoli. Nawet gdy wróg nie zgadzał się z zaistniałą sytuacją i zbrojnie ruszył odbić miasto, jego polscy mieszkańcy przeciwstawili się mu - ponosząc najwyższą ofiarę. Dlatego my dzisiaj, żyjący w wolnej Polsce, w wolnym Czarnkowie zatrzymajmy się na chwilę 5 i 8 stycznia, aby oddać cześć Powstańcom i podziękować im za ich niebotyczną odwagę i męstwo.

Karolina Rążewska-Golik